مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان گفت: مراسم آئینی سنتی کومسای روز جمعه ١٤ اردیبهشت‌ماه سال‌جاری در منطقه جهانی هورامان/ اورامان برگزار می‌شود.
به گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کردستان، منصور مهرزاد روز سه‌شنبه ١١ اردیبهشت‌ماه ١٤٠٣ در این‌باره اظهار کرد: ثبت‌جهانی منظر فرهنگی هورامان و وجود ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی در این منطقه موجب شده تا هورامان به یکی از قطب‌های مهم گردشگری کشور تبدیل شود و همواره مورد توجه تعداد بی‌شماری از گردشگران قرار گیرد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان افزود: کومسای از جمله برنامه‌هایی است که هرساله در نیمه اردیبهشت‌ماه در این منطقه جهانی بهصورت ویژه و باشکوه هر‌چه تمام‌تر برگزار می‌شود. او عنوان کرد: این مراسم آیینی روز جمعه ١٤ اردیبهشت‌ماه سال‌جاری با حضور گردشگران داخلی و خارجی در محوطه‌ای مجاور زیارتگاه سیدمصطفی مشهور به پیرشالیار از نوادگان و سادات حضرت امام جعفرصادق(ع) برگزار می‌شود.
مهرزاد یادآور شد: برپایی نمایشگاه صنایع‌دستی و سوغات منطقه، دف‌نوازی، اجرای شمشال هورامی و شعرخوانی از جمله برنامه‌های پیش‌بینی شده این مراسم آئینی است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان بیان کرد: امید است همواره بتوانیم با همکاری شایسته مردم، بخش خصوصی و دستگاه‌های مربوطه با ارائه خدمات مناسب و کسب رضایتمندی گردشگران در سفر به کردستان، انگیزه حضور دوباره و زمینه انتخاب استان به عنوان مقصد گردشگری را فراهم آوریم.
کومسای در هورامی از دو کلمه «کو» به معنی جمع شدن و مجمع و «مسای» به معنی یادگیری تشکیل شده است. روایت می‌شود با توجه به وضعیت خاص منطقه و فرهنگ تعاون و همزیستی نشأت گرفته از طبیعت سخت هورامان و فرهنگ کوچ‌نشینی و هوارنشینی، هرساله اواسط فصل بهار مردم، روستا را ترک و به هوارهای دور و نزدیک در منطقه کوچ می‌کردند و مدتی بیش از شش ماه از سال را از همدیگر دور بودند و قبل از کوچ لازم می‌دیدند که در جلسه و مراسمی مقرراتی را سامان‌دهی کرده و امورات ضروری اجتماعی را میان خود تقسیم و به افراد واجد شرایط واگذار کنند و برای کوچ آماده می‌شدند.
در ورای این ماجرا یک افسانه روایت می‌شود که پیرشالیار مردی بزرگوار بوده و کرامات خاصی داشته است که به‌عنوان مثال گفته می‌شود او توانسته شاه‌بهارخاتون را که دختری کر و لال بود شفا بدهد.
همچنین روایاتی وجود دارد که روزی یکی از مریدان پیرشالیار به نام درویش گومار نزد پیرشالیار رفته و از کمبود شیر دام‌های خود گله و شکایت می‌کند، پیرشالیار به او می‌گوید در نزدیکی مزار درویشی که دامپزشک بوده سنگی هست، قطعه‌ای از آن را بِبُر و به مشک دام‌های خود ببند تا شیرشان افزون شود؛ به‌همین دلیل هنوز هم در پایان مراسم کومسای تکه سنگ سفیدی را که در جوار مزار پیرشالیار وجود دارد می‌شکنند و برای تبرک با خود می‌برند که بنا بر اعتقاد اهالی هورامان، خاصیت برکت‌بخشی دارد.
شایان ذکر است مراسم جشن عروسی پیر شالیار هم یکی از جشن‌های رایج در منطقه جهانی هورامان است که هر ساله در اواسط بهمن‌ماه و هم‌زمان با جشن سده برگزار می‌شود؛ این مراسم در واقع سالگرد ازدواج پیر افسانه‌ای به نام شالیار است که ریشه در اسطوره‌ها و اعتقادات و آیین قدیم مردم این سرزمین دارد.
منطقه هورامان تخت در ۶۰ کیلومتری جنوب شهر مریوان و غرب شهرستان سروآباد با جمعیتی بیش از ۳۵۰۰ نفر در میان کوه‌های سر به فلک کشیده تخت‌ثانی، پیررستم، مله‌اسب و کوسالان محصور است و نماد و قلب تپنده منطقه جهانی هورامان به‌عنوان منظری تاریخی و فرهنگی محسوب می‌شود.