توضیحات
قالي كردستان با شهرتي جهاني، با طرح‌ها و نقش‌ها خاص مناطق كردستان از عمده‌ترين هنر‌هاي اين منطقه مي‌باشد.
قالي كردستان از معروفيت خاصي‌برخوردار است از قديم الايام در اين منطقه بافت قالي مرسوم بوده وطراحان وبافندگان بر همين اساس نقوش خاص خود را در منطقه خلق نمودند كه به جراْت مي توان گفت بسياري از آنها شهرت جهاني يافته است مانند نقش ماهي در هم ،نقشه موسايي وكلاه فرهنگ ،گل ميرزاعلي ،نقش وكيلي ،گل مينا ،انواع جقه (جقه چاركي،جقه ريز ، جقه زمردي،جقه توپي،جقه دو گره اي) گل همرو(گلابي).
نوع گره‌غالب بافت در اين استان گره تركي بافت بوده مواد اوليه مصرفي از قبيل پشم و.. در استان تامين مي‌گردد و گاه نيز از استانهاي هم‌جواري چون آذربايجان‌شرقي ، همدان و زنجان به منظور تامين بخشي از مواد اوليه مصرفي ياري گرفته‌مي‌شود.
قالي تك پود كردستان كه در بافت آن از يك پود نازك (به‌جاي 2 پود ضخيم و نازك) استفاده مي‌شود كه خاص اين منطقه است . در حال حاضر با توجه به مقرون به‌صرفه نبودن آن (قيمت تمام شده بالا و صرف مدت زمان زيادي نسب به انواع مشابه) بافت اين نوع قالي كم شده و در خطر مي‌باشد.
قالي كردي از نظر كيفيت بافت به سه گروه تقسيم مي شود:
فرش‌هاي سنندج : اين قاليچه‌ها كه از جذابيت و گيرايي خاص برخوردارند، بافتي ظريف دارند و اصالت و سادگي در طرح و رنگ آنها مشهود است. قاليچه سنندج از لحاظ سبك كاملاً متفاوات است و با محصولات ديگر نقاط ايران هيچ شباهتي ندارد . قدمت ، كيفيت و ظرافت قالي سنندج به حدود سه قرن پيش يعني زمان تبديل شدن سنندج به مركز استان كردستان باز مي‌گردد .
فرش بيجار : ويژگي شاخص فرش بيجار، ساختار متراكم اين قالي‌هاست. بافت آنها به گونه‌ايست كه نمي‌توان آنها را تا كرد . در مراحل اوليه تجارت فرش ، اين گونه فرش‌ها را «لول» مي‌ناميدند . اين كلمه بيانگر استحكام بيش از حد فرش‌هاي بيجار است . براي توليد اين فرش كه مانند تخته محكم است ، يك پود بسيار ضخيم را علاوه بر يكي دو پود نازك ، وارد بافت فرش مي‌كنند . اين عمل به صورت متناوب در تار و پود فرش تكرار مي‌شود . با كوبيده شدن گره‌اي فرش توسط شانه آهني ، بافت فرش بسيار محكم‌تر مي‌شود . نقش فرش‌هاي اين منطقه بيشتر شامل طرح‌هاي منظم است و به نسبت نوع روستايي آن، داراي خطوط ملايم‌تر و نقش مايه‌هاي طبيعي‌تري است. در اين طرح‌ها ، نقوش كلاسيك ايراني بزرگ شده و در كنار نقش‌هايي كه تحت تأثير مدل‌هاي روستايي و قبيله‌اي است ، ديده مي‌شوند .
فرش‌هاي ايلياتي و روستايي : قالي‌هاي بافت روستا به دليل استفاده از پودهاي ضخيم پشمي ، داراي بافت سنگين و پرزهاي بلند و گوشتي هستند . از اين‌رو ، آنها را در اصطلاح محلي «خرسك» مي‌نامند . طرح اين قالي‌ها بيشتر هندسي است . طراحي اين فرش‌ها به صورت «ذهني بافت» اجرا مي‌شود؛ به اين معني كه هر بافنده در بافت نقشه‌اي خاص مهارت مي‌يابد و طرح كلي آن را در ذهن خود حفظ مي‌كند و هربار بر طبق سليقة خود آن رامي بافد . رنگ زمينه بيشتر اين قالي‌ها تيره است و طرح‌ها با تضاد رنگي مشخص بر آن قرار مي‌گيرد .