توضیحات

روستای دزلی

موقعيت و تاريخچه   

روستاي دزلي از توابع بخش مرکزي شهرستان سروآباد در استان کردستان، با مختصات جغرافيايي 46 درجه و 9 دقيقه طول شرقي و 35 درجه و 22 دقيقه عرض شمالي، در فاصلة 35 کيلومتري شهر سروآباد و 130 کيلومتري مرکز استان (سنندج) قرار دارد.
ارتفاع اين روستا از سطح دريا 1400 متر است و اطراف آن را کوه و دره فرا گرفته است.
روستاي دزلي از شمال به کوه قلعه زمان( قه لا زه بان)، از جنوب شرقي به کوه مهدي و معدن سنگ ساختماني، از شرق و شمال شرقي به کوه سپي که مه ر، از شمال و شمال شرقي به دره دوله ناو و از غرب به کردستان عراق ودره كاني خياران محدود شده است.همچنين كوههاي دمه شان،سرداني،كولاره ودالاني پيرامون اين روستا قرار گرفته اند.

روستاي دزلي تحت تأثير اقليم کوهستاني تابستان‏هاي معتدل و دلپذير و زمستان‏هاي سرد دارد.
اين روستا تاريخي کهن دارد. مسجد باشکوهي که از دوران خلافت خلفاي راشدين برجاي مانده است، آرامگاه دوازده (12) اصحاب و ساير بناهاي تاريخي گواهي بر اين مدعاست.
مردم روستاي دزلي به زبان کردي هورامي(گورانی) سخن مي‏گويند، مسلمان و پيرو مذهب تسنن هستند.

الگوي معيشت و سکونت

براساس نتايج سرشماري  سال 1385جمعیت دزلی ۲700 نفر بوده  است كه بر اساس گزارش دهياري در سال 1391 جمعيت روستا همان تعداد بوده است

درآمد بيشتر مردم روستا از فعاليت‏هاي زراعي، دامداري، باغداري، خدمات و صنايع دستي تأمين مي‏شود.

کشت آبي و ديم در روستا رواج دارد و عمده محصولات زراعي آن گندم وجو مي‏باشد. شرايط مساعد اقليمي، موجب رونق باغداري در روستا شده است و انواع ميوه‏هاي باغي مانند گردو، انگور(محصولات اصلي) گلابي، گيلاس و زردالو از محصولات سردرختي آن است.
مراتع گسترده موجب رونق نسبي دامداري شده و انواع لبنيات روغن حيواني در روستا توليد مي‏شود.

روستاي کوهستاني دزلي بافت متراکمي دارد. کالبد خانه‏ها و فضاهاي داخلي آن‏ها از شرايط طبيعي، نوع معيشت و فعاليت خانوار روستايي تأثير پذيرفته و شکل گرفته است. خانه‏هاي روستا داراي سقف‏هاي چوبي و مسطح، پنجره‏هاي کوچک و درهاي چوبي است.
مصالح عمده به کار رفته در خانه‏هاي قديمي از مواد در دسترس مانند سنگ، گل و خشت و در خانه‏هاي جديد از آجر، سنگ، آهن، گچ و سيمان مي‏باشد.

جاذبه‏هاي گردشگري

چشم‏انداز و طبيعت کوهستاني، چشمه‏هاي جوشان، باغ‏هاي سرسبز و انبوه پيرامون روستا، فضاي دلپذيري براي گردشگران ايجاد کرده است.

روستا را کوه‏هاي زيبايي از شاخه‏هاي رشته کوه‏هاي زاگرس فرا گرفته‏اند، که محل مناسبي براي ورزش کوهنوردي است. از جمله آن‏ها مي‏توان به کوه دالاني به ارتفاع 2564 متر اشاره نمود که در نزديکي جنوب غربي روستا قرار دارد و از جنوب شرقي به کوه کماجار را مي‏پيوندد.

يخچال طبيعي (چاله برف)با نام داله ميز كه در مسيرطبيعت گردي غرب روستادر مسير دوله ناو و كاني خياران قرار گرفته از ديگر جاذبه هاي طبيعي روستامي باشد.

ابشار فصلي كوه دمه شاني همراه با چشم اندازهاي پيرامون نيز از جاذبه هاي فصلي روستاي دزلي ميباشد.

کوه دالمز، با ارتفاع 1930 متر در غرب روستا واقع شده و سرچشمة رود چم شيان مي‏باشد. اين کوه از غرب به کوه موجات مي‏پيوندد.

کوه مهدی که بسيار زيبا است از انواع گياهان دارويي مانند گل ختمي، آويشن، رازيانه، پونه، خاکشير، گون و درختچه‏هاي متعدد پوشيده شده است.

از ديگر جاذبه‏هاي طبيعي روستا مي‏توان از چشمه خان و چشمه دزلي و همچنين باغ‏هاي سرسبز و انبوه اطراف روستا نام برد.

گفته مي‏شود که مسجد قديمي روستا به دورة خلفاي راشدين (خليفه دوم) مربوط مي شود.
تپه‏هاي باستاني قلعه، گورستان و مزار مشاهير روستا از جمله ملا حسن دزلي، ملا مصطفي مردوخي و زيارتگاه و مزار 12 اصحاب، از جاذبه‏هاي تاريخي روستاي دزلي به شمار مي‏آيند.
مردم روستاي دزلي همانند مردم ساير روستاهاي کردستان، در برگزاري مراسم ديني و ملي شرکت مي‏کنند.

مراسم جشن نوروز هر سال با حضور جمعيت كثيري از مردم دزلي وروستاهاي اطراف همراه با رقص محلي كردستان  واجراي موسيقي محلي با شكوه وجذابيت  وصف ناپذيدي در تفرجگاههاي اطراف روستا برگزار ميگردد.

در عيد فطر و قربان، پس از اداي نماز به ديد و بازديد يکديگر و بزرگان روستا مي‏پردازند و در تولد پيامبر (ص) مراسم مولودي‏خواني برگزار مي‏کنند.

بازي‏هاي محلي روستا عبارتند از: گرزان، زوران، قلاني، سه باز. هلوکاني،فرياني و هلک ملک.
موسيقي جايگاه ويژه‏اي در ميان مردم دزلي دارد. از جمله آواهاي رايج در اين روستا مي‏توان به سياه چمانه، چپله و کناليل اشاره کرد. رقص محلي و معروف اين روستا هل پرکه نام دارد و براي بالا بردن توان جسمي شرکت‏کنندگان است که در هفت ريتم وبا موسيقي اجرا مي‏گردد.

پوشاک مردان روستاي دزلي، مشتمل بر چوخه، پانتول، ملکي، لفکه سوراني، شال، دستار، فرنجي، کله بال است؛ زنان نيز، از لباس کردي شامل جافي، کلنجه، شال، کلاه و کمله استفاده مي‏شود.صنايع دستي روستاي دزلي مشتمل بر گيوه‏بافي، جاجيم بافي، موج بافي و چخورانک است.معروف‏ترين غذاهاي محلي اين روستا، شامل دوينه، شلمين، دوخوا يا آش دوغ، ولوش، کلانه و يکاوه مي‏باشد. کلوچه‏هاي محلي کليره و بژي برساق دو شيريني معروف محلي اين روستا هستند.دسترسي: روستاي دزلي از طريق شهرهاي سروآباد، مريوان و سنندج قابل دسترسي است و جاده‏هاي منتهي به اين روستا، از شهرهاي مذکور آسفالت مي‏باشد.