توضیحات

روستای نوره

موقعيت و تاريخچه

روستاي نوره، از توابع بخش مركزي شهرستان سنندج در استان كردستان، با مختصات جغرافيايي 46 درجه و 53 دقيقه طول شرقي و 35 درجه و 18 دقيقه عرض شمالي، در فاصلة 18 كيلومتري شهر سنندج قرار گرفته است.

روستاي نوره، كه در يك منطقه كوهستاني و در ارتفاع 1950 متري اتقرار يافته است، از طرف شرق و شمال شرقي به كوه آبيدربزرگ، از شمال غرب به كوه وزمان و از سمت جنوب غرب به كوه تايلان محدود مي‏شود. در اطراف اين روستا گردنة‏هاي صعب‏العبور و دره‏هاي عميقي وجود دارد كه از ميان آن‏ها مي‏توان به گردنة گرماش در شمال غرب، درة باران در شمال شرق، درة چهارگاه در جنوب شرق و درة زيارتان در غرب وكوه اريز در شمال غرب اشاره نمود.

آب و هواي نوره در بهار و تابستان ملايم و مطبوع و در پاييز و زمستان سرد است. رودخانه نوره از غرب روستا مي‏گذرد.

نوره، يكي از روستاهاي كوهستاني و زيباي كردستان است كه تاريخي طولاني دارد. آرامگاه آيت‏اله محمد مردوخ، يكي از دانشمندان و فلاسفة كرد در اين روستا قرار دارد.
مردم روستاي نوره به زبان كردي سخن مي‏گويند و مسلمان و پيرو مذهب تسنن هستند.
الگوي معيشت و سكونت

براساس نتايج سرشماري سال 1385، روستاي نوره 1019 نفر جمعيت داشته است كه بر اساس گزارش دهياري  در سال 1391 جمعيت روستا 1100 گزارش شده است.

درآمد مردم روستا از طريق فعاليت‏هاي زراعي، باغداري، دامداري، پرورش زنبور عسل، قالي‏بافي و فعاليت‏هاي خدماتي تأمين مي‏شود.

فعاليت‏هاي زراعي روستا شامل كشت گندم و جو است، ولي باغداري رونق بيشتري دارد و انواع ميوه‏ها مانند گلابي، انگور، توت‏فرنگي و سيب، محصولات باغي روستا را تشكيل مي‏دهد. دامداري نيز در روستاي نوره رونق دارد و انواع لبنيات از عمده‏ترين محصولات دامي آن است.
انواع گياهان دارويي نظير گاوزبان، كاسني، شاتره و گون نيز از رستني‏هاي طبيعي اين روستا مي‏باشند.
روستاي نوره بافت مسكوني متراكم دارد و در شيب منتهي به دره استقرار يافته است. خانه‏هاي روستاييان سقف‏هاي مسطحي دارند كه با تيرهاي چوبي و اندود كاهگل پوشيده شده‏اند. اين خانه‏ها به لحاظ معماري، بسيار ساده و زيبا هستند و با تأثيرپذيري از شرايط طبيعي، نوع معيشت و فعاليت خانوار روستايي بنا شده‏اند. در اين خانه‏ها فضاهاي متنوعي مانند اتاق براي اعضاي خانواده، تنورخانه، آشپزخانه، سرويس بهداشتي، انبار، طويله، مكاني براي نگهداري محصولات زراعي و ... در نظر گرفته شده است. مصالح خانه‏هاي سنتي عمدتاً شامل سنگ، گل و چوب است؛ اما در بناهاي جديد از مصالحي مانند سيمان، آجر و آهن نيز استفاده مي‏شود.

جاذبه‏هاي گردشگري

وجودقلعه (باغ ) و مزار  آيت ا... مردوخ كردستاني از مشاهير بزرگ كردستان كه درزمان حيات خود منشاء خدمات زيادي براي روستا بود از قديم الايام منطقه‌اي براي سپري كردن اوقات فراغت مردم و رفتن به دامان طبيعت بوده است . در راستاي استفاده بهتر از ظرفيت‌هاي گردشگري روستاي نوره اداره‌كل ميراث‌فرهنگي ، صنايع‌دستي و گردشگري استان اقدام به احداث كمپ گردشگري درجنب باغ آيت ا... نموده است كه مي‌تواند درآينده درجهت جذب هرچه بيشتر گردشگران به اين روستا موثر واقع گردد . همچنين به علت محوطه سازي اطراف باغ ، سنگفرش كردن ورودي باغ و سكو چيني و احداث سرويس بهداشتي هو اكنون اين باغ مورد استفاده گردشگران مي‌باشد.

يكي از مسيرهاي طبيعت‌گردي درمحدوده روستا ،دره‌ي مشهور سرچارگاه مي‌باشد.كه از طريق يك جاده خاكي روستائي و درداخل يك دره زيبا روستا را به قله آبيدر بزرگ بايك شيب ملايم متصل ميكند كه پيشنهاد مي‌شود علاقه‌مندان به كوهپيمائي و طبيعت‌گردي براي ديدن آبيدر زيبا و روستاي نوره اين مسير را انتخاب كنند.

باغ‏هاي سرسبز و خرم روستاي نوره بسيار مشهور است. هواي مطبوع، طبيعت سبز و شاداب، كوه‏هاي بلند، منابع سرشار آب، پوشش گياهي متنوع به ويژه در بهار و تابستان، ويژگي منحصر به فردي به اين روستا بخشيده‏اند. انواع پرندگان و جانوران از جمله كبك، تيهو، شغال، گرگ، روباه، خرگوش و سنجاب بخشي از حيات وحش روستاي نوره را تشكيل مي‏دهند. در بهار و تابستان كوه آبيدر بزرگ، كه در دو كيلومتري شمال شرقي روستا واقع شده است، منظره‏اي بسيار تماشايي و زيبا پديد مي‏آورد. رودخانة نوره، كه در غرب روستا جريان دارد، سبب تلطيف هواي روستاي نوره مي‏شود. حواشي رودخانه به ويژه در بهار و تابستان، از جمله مكان‏هاي مناسب براي گذران اوقات فراغت گردشگران است.

چشمه اب با خواص درماني با نام كاني پيچوكره كه به گفته اهالي  براي معالجه سنگ كليه مفيد است در مسير جاده روستاي نوره به گرماش قزاز گرفته است.

بر دامنه تپه ماهورهاي غرب كوه آبيدر و به فاصله 700 متري روستا، عمارتي وجود دارد كه به آيت‏اله مردوخ، از مفاخر كردستان تعلق داشته است. اين عمارت كه از لحاظ معماري جالب توجه است، در جنوب روستا واقع شده و به گونه‏اي است كه به تمام مناطق اطراف روستا اشراف دارد. اين عمارت در زميني به مساحت 600 مترمربع و با استفاده از مصالح بومي، در دو طبقه احداث شده است. در گوشه‏هاي شمالي و جنوبي اين عمارت قلعه مانند، برج‏هاي ديده‏باني احداث گرديده و در ضلع غربي آن نيز حياطي وجود دارد. طراحي بنا به وسيلة خود آيت‏اله مردوخ صورت گرفته است و توسط استاد عنايت‏اله و استاد علي محمدبنا در سال 1322 شمسي ساخته شده است.

شايان ذكر است كه آيت‏اله مردوخ كردستاني از متفكران و فيلسوفان بزرگ كردستان محسوب مي‏شود كه در انقلاب مشروطه فعالانه شركت نموده است. وي در سال 1354 شمسي در سن 98 سالگي وفات نموده و آرامگاه وي نيز در همين عمارت قرار دارد.

مردم روستاي نوره مانند ساير مسلمانان اعياد فطر، قربان و نوروز را به جشن و سرور مي‏پردازند و ميلاد پيامبر (ص) در ميان آنان جايگاه والايي دارد.

اجراي نمايش‏هاي باستاني و محلي نظير ميرنوروزي از آداب و رسوم رايج در آستانة نوروز است. در روستاي نوره مراسم عرفاني ويژه‏اي توسط دراويش در رهايي از ماديات دنيا اجرا مي‏شود كه از جذابيت خاصي برخوردار است.

مراسم عروسي در روستاي نوره با آداب خاصي همراه است و شامل نامزدي، روباز كردن، خريد لباس، عقدكنان، تعيين زمان عروسي، حنابندان، حمام بردن عروس و شب عروسي است كه همة اين مراسم با شادي، خواندن ترانه، رقص و پايكوبي انجام مي‏گيرد.

از بازي‏هاي رايج روستاي نوره مي‏توان به هه لوكان، گرزان، سبد سده و ميرنوروزي اشاره كرد. بازي‏ها سمبل بارز جلوه‏هاي زندگي و فعاليت‏هاي معيشتي در گذشته‏اند كه در گذران اوقات فراغت نقش اساسي دارند. اغلب بازي‏ها در روستاي نوره گروهي اجرا مي‏شوند.

انواع ترانه‏هاي كردي با مضامين عشقي و حماسي، غني و پرمحتوا هستند. سياه چمانه و هوره از جمله معروف‏ترين انواع موسيقي كردي رايج در روستاي نوره به شمار مي‏آيند.. هوره نوعي سرود مذهبي و نيايش به اهورا مزدا است كه به همان صورت باستاني اجرا مي‏شود. رقص‏هاي زيباي كردي نيز در مراسم عروسي و جشن‏ها به صورت گروهي اجرا مي‏شود.

پوشاك مردم روستاي نوره را لباس محلي و بومي كردي تشكيل مي‏دهد. پوشش مردان اغلب شامل چوخه، رانك، پانتول، ملكي، لفكه سوراني، شال، دستار، فرنجي و كله بال و گيوه است. پوشش زنان نيز پيراهن بلند و قبا به اضافه نيم تنه يا سخمه است. همچنين كلاهي به نام فيس يا تاس كلاه بر سر مي‏نهند و با روسري‏هاي ابريشمي كلاغي، روي كلاه را مي‏پوشانند.

صنايع دستي اين روستا بيشتر كفش محلي كردستان( كلاش )وهمچنين نساجي سنتي با عنوان جولايي است كه محصولات عمده ان رختخواب پيچ و جانماز  مي‌باشد. همچنين محصولات لبني به ويژه يك نوع ماست بنام " ماست هالو  "كه با طعم و فرم مخصوص درظروف سفالي نگهداري مي‌شود مشهوراست مهمترين محصولات باغي اين روستا انگور و گردو و گلابي است

رايج‏ترين غذاهاي محلي روستاي نوره عبارتند از: انواع نان‏هاي محلي، كره، كلانه و كشك.
دسترسي: روستاي نوره 18 كيلومتر با شهر سنندج فاصله دارد و جادة آن آسفالت و مناسب است.