توضیحات

روستاي پالنگان

موقعیت و تاریخچه

روستاي پالنگان، از توابع بخش مرکزي شهرستان کامياران استان کردستان، با مختصات جغرافيايي 46 درجه و 36 دقيقه طول شرقي و 35 درجه و 4 دقيقه عرض شمالي، در فاصلة 57 کيلومتري کامياران و 112 کيلومتري مرکز استان (سنندج) قرار دارد. اين روستا، از جنوب غربي به کوه‏هاي کل و سرلو و از جنوب شرقي به گردنة زمان گريوه محدود شده و جاده‏اي مناسب و اتومبيل‏رو دارد.

روستاي پالنگان در محدوده‏اي کوهستاني استقرار يافته و ارتفاع آن از سطح دريا در حدود 1020 متر است. اين روستا، با اقليمي معتدل و خشک، در فصول بهار و تابستان آب و هوايي معتدل و مطبوع دارد و در پاييز و زمستان، سرد و خشک مي‏باشد. رودخانة سيروان در شمال روستا و رودخانه تنگيور، شاخه‏اي از رودخانه سيروان در ميان آبادي جريان دارد و فضاي جذابي به آن مي‏بخشد.

روستاي پالنگان يکي از روستاهاي قديمي استان کردستان است که آثار تاريخي گوناگوني را در خود جاي داده است. از جملة آثار ارزشمند روستاي پالنگان مي‏توان به قلعة پالنگان، بقاياي آتشکده و پل‏هاي تاريخي رودخانة تنگيور اشاره نمود. بخشي از اين آثار به دوره‏هاي پيش از اسلام تعلق دارند و برخي نيز از بناهاي دوران اسلامي هستند.

مردم روستاي پالنگان به زبان کردي و گويش اورامي سخن مي‏گويند، مسلمان و پيرو مذهب تسنن هستند.

الگوي معيشت و سکونت

براساس نتايج سرشماري سال 1385، روستاي پالنگان 850 نفر جمعيت داشته است که در سال 1391 بر اساس گزارش دهياري اين جمعيت به 1050  نفر افزايش يافته است.

اقتصاد اين روستا بر پايه شيلات، زراعت، دامداري، مشاغل خدماتي و صنايع دستي استوار شده است. کشت آبي و ديم در روستا رواج دارد. آب آشاميدني و زراعي از طريق چشمه و رودخانه، تأمين مي‏شود. گندم و جو و انواع لبنيات، مهم‏ترين محصولات روستا هستند. توليد و بافت گيوه انواع جاجيم و موج در روستا رواج دارد.

روستاي پالنگان، در يک محدوده کوهستاني، استقرار يافته و بافتي متراکم و به هم فشرده دارد. استقرار روستا در شيب ملايم موجب پلکاني شدن خانه‏ها شده است، به طوري که سقف مسطح بام يک خانه حياط خانه ديگر است. معماري پلکاني، همراه با ايوان‏هاي کوچک و پنجره‏هاي چوبي خانه‏ها جلوة بسيار زيبا به آن بخشيده است.

شکل خانه‏ها و فضاهاي دروني آن، براساس نوع فعاليت و ميزان درآمد اقتصادي مردم شکل گرفته است. مصالح اصلي به کار رفته در ساخت خانه‏ها، سنگ، چوب و گل است که ديوارها غالباً سنگي است و به صورت خشکه چيني ساخته مي‏شوند.

بيشتر کوچه‏هاي قديمي باريک و طولاني هستند. سيماي عمومي روستا به علت استفاده از سنگ و نماي اندود گلي، فاقد رنگ‏آميزي خاص است. در ساخت خانه‏هاي جديد، از مصالح تيرآهن، سيمان، گچ و مانند آن‏ها استفاده مي‏شود.

جاذبه‏هاي گردشگري

روستاي پالنگان به دليل برخورداري از موقعيت ويژه و معماري پلکاني، جلوه‏اي زيبا و بسيار منحصر به فرد دارد. مناظر و چشم‏اندازهاي زيباي آن، در بيشتر فصول جذاب و جالب توجه است. مهم‏ترين جاذبه‏هاي طبيعي روستا به شرح زير است:

رودخانه سيروان از به هم پيوستن تمامي رودهاي بخش جنوبي غربي، غرب و مرکز استان، مانند رودخانه‏هاي قشلاق، گاو رود و گردلان، تشکيل يافته است.

اين رودخانه در نطقه اورامان پس از پيوستن به رودخانه بل وارد استان کرمانشاه مي‏شود و در پايان به رودخانه الوند (حلوان) مي‏پيوندد و با نام دياله در خاک عراق به دجله مي‏ريزد. اطراف اين رودخانه، بسيار زيبا و محل زيست انواع پرندگان و ماهيان است. آبشارهاي زيبا، از ديگر جاذبه‏هاي طبيعي روستا به شمار مي‏رود.

چشمه هاي سيد علاالدين،خاتون و شيته كه در باغ شيخ عمر قرار گرفته اند از جاذبه هاي طبيعي روستا محسوب ميگردند.

در 10 کيلومتري شمال غربي روستاي پالنگان و در دامنه کوه‏هاي روستاي «گواز»، چشمه‏هاي آب معدني وجود دارد. رنگ آب خروجي چشمه شيري رنگ است که بر وجود مواد آهني و گوگردي دلالت دارد.

آب‏هاي گوگردي براي نوشيدن و برطرف کردن برخي بيماري‏هاي پوستي، بيماري‏هاي مجاري تنفسي، رماتيسمي و بيماري‏هاي جلدي مفيد هستند.

همه ساله، در ارديبهشت ماه، دامداران گله‏هاي خود را براي چرا، به ييلاق مي‏برند؛ منظره اين کوچ بهاري، زيبايي و شکوه زندگي در ارتفاعات را دوچندان مي‏کند.

اين روستا محل مناسبي براي پرورش ماهي است. مجتمع شيلات پالنگان ازجمله جاذبه‏هاي طبيعي و گردشگري روستا به حساب مي‏آيد. پوشش گياهي روستا شامل انواع گياهان دارويي مانند گل گاوزبان، خاکشير، گل ختمي، گل بابونه و کاسني و انواع درختان بلوط، کيکم، ارژن و بنه است و اطراف روستا را مراتعي سرسبز، در برگرفته است.

قلعة تاريخي پالنگان در فاصله 800 متري روستا، و در نزديکي چشمه‏هاي شيخ علاالدين، شيخ خاتون و شيخ عمر واقع شده است. اين قلعه قدمتي طولاني دارد و واجد اهميت تاريخي است.

مردم روستاي پالنگان، مانند ساير ايرانيان مسلمان در اعيادي ديني عيد فطر، عيد قربان و ميلاد پيامبر اکرم (ص) با برگزاري جشن به شادماني مي‏پردازند و عيد نوروز باستاني را نيز گرامي مي‏دارند.

در روستاي پالنگان انواع ورزش‏ها و بازي‏هاي محلي متداول است. مردان روستا اغلب در سوارکاري مهارت دارند. گرزبازي، قل قلان و چاک چاک از ديگر بازي‏هاي رايج در روستاست.
موسيقي کردي از غنا و شور و حال خاصي برخوردار است و انواع آهنگ‏هاي شاد و يا حزين آن در مراسم مختلف، نواخته مي‏شود.

از انواع موسيقي کردي، مي‏توان به موارد زير اشاره کرد: سياه چمانه؛ چپله و گريان آواها و آهنگ‏هاي رايج در روستاست.

برخي رقص‏هاي گروهي به نام هلپركي( halparke) با همراهي زنان و مردان فاميل که دست در دست هم داده‏اند، از جمله مراسم محلي است که به خصوص در عروسي‏ها متداول است.

مردم روستاي پالنگان به سنت ديرين خود از پوشاک محلي که همان لباس کردي است، استفاده مي‏کنند.

مهم‏ترين صنايع دستي روستا، گيوه‏بافي، جاجيم‏بافي و موج‏بافي است. موج يا رختخواب پيچ، بيشتر در مناطق روستايي و در ماه‏هاي سرد سال به عنوان روانداز کاربرد دارد. ماده اوليه آن پشم است و با نقوش و طرح‏هاي منوع بافته مي‏شود.

دوينه، شلمين، پرپوله، ولوشه، غازينه و انواع غذاهاي گياهي از متداول‏ترين غذاهاي محلي در روستاي پالنگان هستند.

دسترسي: روستاي پالنگان از طريق شهرهاي مختلف از جمله کامياران، پاوه، سروآباد و سنندج قابل دسترسي است و تمامي جاده‏هاي منتهي به پالنگان از شهرهاي مزبور آسفالت است.