شهرستان بيجار مركز منطقهی گروس در شمال شرقي استان و در مجاورت استان زنجان قرار گرفته است. ارتفاع اين شهر از سطح دريا 1870 متر است و بعد از شهركرد مرتفعترين شهر ايران ميباشد اين شهرستان داراي آبوهوای كوهستاني و زمستانهاي سرد و تابستانهای معتدل است. همچنين رودخانهی قزلاوزن كه شاخهی اصلي سفيدرود محسوب ميگردد در داخل اين شهرستان جريان دارد. مهمترین محصول كشاورزي اين شهر گندم و مهمترین ميوهی فصل آن انگور ميباشد تنها پيست اسكي استان در اين شهرستان احداث شده است همچنين كارخانه سيمان بيجار به عنوان شاخص صنعتي شهرستان اهميت ويژهاي دارد.
شهرستان بيجار به علت وجود آثارتاريخي و تپههاي باستاني از اهميت فوقالعادهاي برخوردار است.
مهمترین جاذبههاي گردشگري شهرستان بيجار
1-مجموعهی بازار و تيمچهی حاج شهباز و امير تومان
بازار بيجار در مركز اين شهر واقعشده و از بقاياي بافت قديمي شهر محسوب ميگردد اين بازار شامل يك راستهی شمالي، جنوبي، تيمچهاي به نام حاج شهباز و سرايي به نام سراي امير تومان است. اهميت اين بازار را ازلحاظ بافت قديمي آن، محل خريد صنایعدستی، سوغات محلي كه معمولاً مورد توجه گردشگران ميباشد است.
2- قلعه باستاني قمچقاي
اين دژ باستاني در 45 كيلومتري بيجار و در 12 كيلومتري روستاي قمچقاي روي كوه بلندي قرار گرفته است. موقعيت طبيعي آن باعث شده كه اين قلعه از اهميت و عظمت خاصي برخوردار باشد زيرا كه از یکسو به درهايي عميق و از سويي ديگر به پرتگاهي بسيار هولناك مشرف ميباشد كه رودخانهاي در خطالقعر آن جاري است در سمت شمالي آن كه از ارتفاع كمتري برخورداراست بقاياي ديواري عريض و محكم از سنگ لاشه با ملات و برجهاي نيماستوانهاي قرار دارد. ساير آثار آن مانند تونل با پله و راهروي آبانبار حكايت از اهميت اين قلعهی مهم در دورههاي مختلف دارد. با توجه به بقاياي حصار و ديوارهاي قلعه، احتمالاً مربوط به دورهی ساساني باشد عظمت و اهمیت قلعه در كنار درهی عميق و فرم خاص صخرهايي آن و رودخانهاي كه در قعر دره جاري ميباشد هر بازديد كنندهاي را متحير و اعجاب همگان را در نوع معماري باشكوه آن برميانگيزد.
3- منطقهی حفاظت شدهی بيجار
اين منطقه مهمترین زيستگاه طبيعي استان است كه با وسعتي معادل 23000 هكتار در شمال شرقي استان قرارگرفته است اين منطقه از شمال به روستاي حسن چاروق، حسنآباد ياسوكند و رودخانهی قمچقاي، از غرب به جادهی آسفالته در دامنههاي غربي كوه سليم و از طرف جنوب به جاده كمر زرد و امتداد رودخانه قزلاوزن و از طرف مشرق به جادهی قديمي زنجان محدود ميگردد. اين منطقه به دليل قرار گرفتن در ميان سلسله ارتفاعات و تحت تأثير جریانهای رطوبتي، از ريزشهاي جوي نسبتاً كافي برخوردار بوده و تعداد زيادي چشمهی دائمي و فصلي در آن ديده ميشود و ازلحاظ حیاتوحش غني بوده و تودههاي مختلف پستانداران و پرندگان، خزندگان و انواع ماهي در اين منطقه وجود دارد كه از آن جمله ميتوان به قوچ و ميش ارمني، آهو، خرس قهوهاي، گراز، گربهی وحشي، خرگوش و انواع پرندگان مانند حواصيل خاكستري، كبك، چكاوك و جانداران آبي مانند سگ آبي، عروس ماهي، سياه ماهي و سس ماهي اشاره نمود.
اين منطقه در برنامهريزي تورهاي طبيعتگردي جايگاه ويژهاي داشته و ميتوان با برنامهريزي و فراهم ساختن امكانات، توريستهاي علاقهمند را به اين منطقه هدايت نمود.
4- صنایعدستی و سوغات و شيريني
صنایعدستی عمده بيجار قالي، قاليچه و گليم هست. تعداد زيادي از قاليهاي قديمي كردستان كه هماينك در موزههاي بزرگ فرش در داخل و خارج كشور نگهداري ميگردند از قاليهاي بافت بيجار هستند. گليم بيجار با توجه به تركيب نقش و رنگ، حجم كم و قيمت مناسب آن بهعنوان بهترين و ماندگارترین سوغات براي گردشگران سفارش ميگردد. همچنين شيريني بيجار شامل نان شيرمال و حلواي سوهاني از دیگر سوغات اين شهر محسوب میشوند.
5- ارتفاعات
مهمترین ارتفاعات شهرستان بيجار كه ازلحاظ طبیعتگردی و كوهپيمائي اهميت دارند عبارتاند از كوههاي شمال بيجار با ارتفاع بيش از 3000 متر شامل قلههاي شاهنشين، امامزاده ايوب انصاري و زرنيخ، كوههاي مركزي شامل سرقيصه، نقاره كوب، پنجهعلي، تماشا، حمزه عرب و چنگ الماس و كوههاي جنوبي كه قلهی زيره مهمترین آنها است.
6-ساير جاذبههاي گردشگري بيجار
- مجموعهی پل، قلعه و روستاي تاريخي صلواتآباد (15 كيلومتري جادهی بيجار به تكاب)
- روستا و مسجد تاريخي خسروآباد در روستاي خسروآباد در مسير جاده بيجار به قروه
- امامزاده عقيل نزديك شهر حسنآباد ياسوكند مربوط به دورهی ايلخاني
- برج اشقونبابا
- برج اوچ گنبد خان در فاصلهی 75 كيلومتري شمال غرب شهر بيجار در روستايي به همين نام قرار گرفته و مربوط به دورهی صفويه ميباشد.
- برج ينگي ارخ در روستايي به همين نام در 63 كيلومتري شمال شهر بيجار و احتمالاً مربوط به دورهی صفويه ميباشد.
- پل قجور اين پل بر روي رودخانهی قزل اوزن نزديك روستاي قجور و در مسير جادهی كاروانرو زنجان – بيجار واقع شده است. اين پل مرتفعترین پل استان به شمار مي رود.
- بقعهی پيرخضر كه در روستاي پيرخضر در 2 كيلومتري بيجار بقعهاي به همين نام وجود دارد كه مدفن يكي از عرفاي منطقه است و قدمت آن مربوط به دورهی صفويه ميباشد.
- مقبرهی شيخ فاضل گروسي كه در شهر بيجار قرار گرفته است.