شهرستان ديواندره
شهر ديواندره مركز شهرستان ديواندره در فاصله 99 كيلومتري شمال سنندج و در مسير جاده‌ی سنندج به سقز قرار گرفته است شهر ديواندره امروزي در يك دهه‌ی قبل به شهرستان تبديل شده است. قسمت وسيعي از اين شهرستان را دشت مرتفع اوباتو فرا گرفته، ارتفاع اين دشت از سطح دريا 2200 متر است. شهر كوچك زرينه كه در مركز دشت اوباتو قرار دارد از سردترين شهرهاي استان محسوب مي‌گردد و در قسمت غربي شهرستان، كوه چهل‌چشمه با ارتفاع 3173 واقع شده و در جنوب اين كوه دشت سرسبز سارال قرار گرفته است. مراتع اين دشت از نوع درجه يك بوده و دشت‌هاي پر از گل اين منطقه در فصل بهار مشهور است. مهم‌ترین رودخانه اين شهرستان رود قزل‌اوزن است كه از كوه‌هاي چهل‌چشمه سرچشمه مي‌گيرد. شغل بيشتر مردم كشاورزي و محصولات عمده‌ی آن گندم، جو، نخود وآفتابگردان مي‌باشد. اماكن باستاني بسياري در نقاط مختلف شهرستان وجود دارد كه غار تاريخي كرفتو مهم‌ترين آن است همچنين در شهرستان ديواندره تصوف و طريقت داراي شعبات مختلفي مي‌باشد كه مهم‌ترين آن طريقت قادري است در اين شهرستان 22 خانقاه وجود دارد.
مهم‌ترين جاذبه‌هاي گردشگري شهرستان ديواندره:
1- غار باستاني كرفتو
اين غار در 67 كيلومتري شمال شهر ديواندره قرار گرفته است غار كرفتو جزو زيباترين و بااهمیت‌ترین غارهاي طبيعي و دست‌ساز ايران محسوب مي‌شود كه در ادوار مختلف مورد استفاده و سكونت انسان بوده و طي اين دوره‌ها جهت سكونت تغيير حالت داده و فضاهايي به صورت معماري و صخره‌اي در 4 طبقه و در دل كوه حفر شده است به دليل وجود كتيبه‌اي يوناني بر سردرب يكي از اتاق‌های طبقه سوم از آن به‌عنوان معبد هراكلس (هركول) نام مي‌برند. ستون فقرات غار 750 متر طول دارد و درون غار فضاها و راهروها و دالان‌های معتددي را به وجود آورده‌اند كه در ميان غارهاي دست‌كن انسان از معماري كاملي برخوردار است اين غار مهم‌ترين جاذبه‌ی تاريخي قابل بازديد استان مي‌باشد كه موقعيت كم‌نظير آن در مجاورت ساير سايت‌هاي تاريخي مانند قلعه‌ی باستاني زيويه و مجموعه‌ی تاريخي تخت سليمان موجب شده است كه اين اثر مورد توجه و بازديد گردشگران قرار گيرد در اين مجموعه تسهيلاتي مانند پاركينگ، سكوهاي استراحت، سرويس بهداشتي، پايگاه پژوهشي ميراث فرهنگي و سايت اطلاع‌رساني گردشگران وجود دارد.
2- كوهستان چل‌چمه (چهل‌چشمه)
اين كوه در فاصله‌ی 64 كيلومتري غرب شهرستان ديواندره قرار گرفته است روستاي تبت محل تجمع كوهنوردان در دامنه اين كوه قرار گرفته است قله‌ی بلند اين كوه شاه‌نشين نام داشت و ارتفاع آن 3173 متر مي‌باشد در مسير صعود به اين كوهستان چندين آبشار زيبا به همراه چشمه‌هاي بي‌شمار و رودخانه‌هاي كوچك وجود دارد كه مناظر بسيار بديعي را به وجود آورده‌اند. رودخانه‌ی قرل‌اوزن از اين كوه سرچشمه مي‌گيرد اين كوهستان محل رشد گياهان دارويي و غذايي و قارچ‌هاي خوراكي مي‌باشد و هرساله تعداد زيادي از گروه‌هاي كوهنوردي به اين كوه صعود مي‌نمايند.
3- منطقه‌ی شكار ممنوع زرينه اوباتو
اين منطقه به مساحت 24000 هكتار در 16 كيلومتري شمال ديواندره زيستگاه مناسبي جهت گونه پرنده حمايت شده و رو به انقراض ميش‌مرغ مي‌باشد.